ຄຳຂັວນຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ
ຄໍາຂັວນຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ: ແຂວງອຸດົມໄຊ ທ່ຽວອຸດົມໄຊ ໄປຊົມທຳມະຊາດ ນໍ້າຕົກຕາດຫົວນ້ຳກັດ ຊົມວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າ ໄຫ້ວພະເຈົ້າສິງຄຳ ດື່ມນ້ຳຊາພັນປີ ຂີ່ເຮືອທ່ອງທ່ຽວ ຊົມທຳມະຊາດແຄມຂອງ.
ແຂວງອຸດົມໄຊຕັ້ງຢູ່ເສັ້ນຂະໜານ 21 ໍ15′ ແລະ ເສັ້ນຂະໜານ 20 ໍ30′ ເປັນແຂວງທີ່ມີພື້ນທີ່ສູງ-ຊັນໃນລະດັບ 300-1.850 ແມັດ (ທຽບກັບລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລ); ເຊິ່ງເປັນແຂວງທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຂອງ 5 ແຂວງພາກເໜືອຄື:
ທິດເໜືອຕິດກັບ ແຂວງຜົ້ງສາລີ (77 ກິໂລແມັດ) ແລະ ສປ ຈີນ (21,7 ກິໂລແມັດ);.
- ທິດໃຕ້ຕິດກັບແຂວງໄຊຍະບູລີ (124 ກິໂລແມັດ);
- ທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບແຂວງຫຼວງພະບາງ (174 ກິໂລແມັດ);
- ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບແຂວງບໍ່ແກ້ວ (112 ກິໂລແມັດ) ແລະ ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ (198 ກິໂລແມັດ).
ຂອບເຂດການປົກຄອງຂອງແຂວງອຸດົມໄຊ ມີ 7 ເມືອງຄື: ເມືອງໄຊ, ເມືອງນາໝໍ້, ເມືອງຫຼາ, ເມືອງງາ, ເມືອງແບງ, ເມືອງຮຸນ ແລະ ເມືອງປາກແບງ; ມີ 55 ກຸ່ມບ້ານ, ມີບ້ານທັງໝົດ 470 ບ້ານ.
ດ້ານພູມສັນຖານ
ແຂວງອຸດົມໄຊ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 15.370 ກິໂລຕາແມັດ, ໃນນີ້ ພູດອຍກວມ 85%, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອແມ່ນທົ່ງພຽງ, ພູພຽງ ແລະ ລ້ອງນໍ້າຕ່າງໆ. ປັດຈຸບັນມີອັດຕາການປົກຫຸ້ມຂອງປ່າໄມ້ກວມເອົາ 51,91% ຂອງເນື້ອທີ່ໝົດທົ່ວແຂວງ ເປັນປ່າໄມ້ເຂດຮ້ອນ, ປະເພດດິນສັນດອນ ແລະ ດິນຜຸຜຸ່ຍກວມເຖິງ 2/3 ຂອງເນື້ອທີ່ດິນປູກຝັງໃນທົ່ວແຂວງ, ເຊິ່ງເປັນເຂດດິນດຳນໍ້າຊຸ່ມເໝາະແກ່ການປູກຝັງລ້ຽງສັດ ແລະ ການທ່ອງທ່ຽວທຳມະຊາດ.
ແຂວງອຸດົມໄຊມີປະຊາກອນທັງໝົດ 341.756 ຍິງ 168.798 ຄົນ (ຂໍ້ມູນຈາກພະແນກແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນປີ 2021), ສະເລ່ຍຄວາມໜາແໜ້ນຂອງປະຊາກອນ 23 ຄົນຕໍ່ກິໂລຕາແມັດ ການຕັ້ງພູມລຳເນົາຂອງປະຊາກອນແມ່ນຢູ່ຕາມທົ່ງພຽງ, ລຽບຕາມແຄມສາຍນໍ້າ ແລະ ຮ່ອມພູຕ່າງໆ. ປະຊາກອນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຍຶດຖືອາຊີບກະສິກຳປູກຝັງ ແລະ ລ້ຽງສັດເປັນຫຼັກ.
ຊົນເຜົ່າ ແລະໝວດພາສາປາກເວົ້າ
ແຂວງອຸດົມໄຊ ປະກອບມີ 12 ຊົນເຜົ່າ, ມີ 4 ໝວດພາສາປາກເວົ້າ ເຊັ່ນ:
- ໝວດພາສາລາວ-ໄຕ ມີ 4 ຊົນເຜົ່າຄື: ເຜົ່າລາວ, ລື້, ຢັ້ງ ແລະ ເຜົ່າໄຕ
- ໝວດພາສາມອນ-ຂະແມ ມີ 3 ຊົນເຜົ່າຄື: ເຜົ່າກຶມມຸ, ລະເມດ ແລະ ເຜົ່າບິດ
- ໝວດພາສາມົ້ງ-ອີວມຽນ ມີ 2 ຊົນເຜົ່າ: ເຜົ່າມົ້ງ ແລະ ເຜົ່າອີວມຽນ
- ໝວດພາສາຈີນ-ຕີເບດ ມີ 3 ຊົນເຜົ່າຄື: ເຜົ່າສິງສີລິ (ພູນ້ອຍ), ອາຄາ ແລະ ເຜົ່າຫໍ້
ພາບເທດສະບານແຂວງ ປີ 2021
ໃນໄລຍະສ້າງຕັ້ງເປັນແຂວງລ້ານຊ້າງ ມີພຽງແຕ່ 3 ເມືອງ. ມາຮອດ ວັນທີ 20 ກັນຍາ 1963 ເມືອງນາໝໍ້ ກໍໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ເຊິ່ງແຕ່ກ່ອນພຽງແຕ່ເປັນກອງໜຶ່ງທີ່ຂຶ້ນກັບ ເມືອງໄຊ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ແຂວງລ້ານຊ້າງປະກອບມີ 4 ເມືອງ ຄື: ເມືອງໄຊ, ເມືອງຮຸນ, ເມືອງປາກທາ ແລະ ເມືອງນາໝໍ້. ມາຮອດທ້າຍປີ 1964 ເຂດປົດປ່ອຍໄດ້ຂະຫຍາຍກວ້າງອອກ, ຈາກນັ້ນ, ບັນດາເມືອງຕ່າງໆກໍໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ເມືອງປາກແບງ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 2 ມີນາ 1964 ແຕ່ກ່ອນພຽງແຕ່ເປັນກອງໜຶ່ງທີ່ຂຶ້ນກັບເມືອງຮຸນ; ເມືອງຫຼາ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 22 ມັງກອນ 1965 ແຕ່ກ່ອນພຽງແຕ່ເປັນຕາແສງທີ່ຂຶ້ນກັບ ເມືອງໄຊ; ເມືອງແບງ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 20 ມີນາ 1964 ແຕ່ກ່ອນເປັນກອງໜຶ່ງທີ່ຂຶ້ນກັບເມືອງໄຊ. ມາຮອດວັນທີ 28 ມີນາ 1968 ສູນກາງພັກໄດ້ຕົກລົງເອົາຕາແສງເມືອງງາ ທີ່ຂຶ້ນກັບເມືອງປາກອູ ແຂວງຫຼວງພະບາງ ໂອນມາໃຫ້ແຂວງອຸດົມໄຊ ພ້ອມທັງສ້າງຕັ້ງເປັນເມືອງງາຂຶ້ນ. ມາຮອດວັນທີ 13 ມັງກອນ 1982 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ II ຂອງອົງຄະນະພັກແຂວງ ໄດ້ຕົກລົງແຍກເມືອງປາກທາ ອອກເປັນສອງເມືອງ ຄື: ເມືອງປາກທາ ແລະ ເມືອງຜາອຸດົມ, ພ້ອມທັງຮັບເອົາເມືອງຊຽງຮ່ອນ ແລະ ເມືອງຫົງສາເຂົ້າຕື່ມ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ແຂວງອຸດົມໄຊ ປະກອບມີ 11 ເມືອງ. ມາຮອດປີ 1989 ແຂວງໄດ້ໂອນເມືອງຊຽງຮ່ອນ ແລະ ເມືອງຫົງສາ ຄືນໃຫ້ແຂວງໄຊຍະບູລີ. ໃນວັນທີ 5 ກໍລະກົດ 1992 ສູນກາງພັກ ໄດ້ຕົກລົງມອບໂອນເມືອງປາກທາ ແລະ ເມືອງຜາອຸດົມໃຫ້ແຂວງບໍ່ແກ້ວ. ດັ່ງນັ້ນ, ແຂວງອຸດົມໄຊ ຍັງເຫຼືອພຽງ 7 ເມືອງຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ.
ຂໍ້ມູນຈາກ: ປື້ມປະຫວັດສາດແຂວງອຸດົມໄຊ ສະບັບປີ 2022